دیسفاژی یا اختلال بلع نشانه ای است که به دلیل وجود مشکلات متفاوت پزشکی بروز می کند. این مشکلات می تواند شامل سیستم عصبی و اختلالات مغزی، اختلالات عضلانی، و انسداد فیزیکی در حلق باشد. درمان مشکلات بلع نیز بسته به علت ایجاد آن متفاوت است، اما شامل مصرف آنتی بیوتیک ها، تغییر شیوه زندگی و برخی از انواع جراح می گردد.

وجود اختلال و مشکل در بلع به چه معناست؟

وقتی غذا یا مایعی را قورت می دهیم، ماهیچه ها و عصب های بسیاری با هم کار می کنند تا مواد از دهان به معده برسد. مشکل بلع می تواند در هر جایی از دهان، حلق یا مری بوجود بیاید. مری لوله ای عضلانی است که آب و غذا را از حلق به معده می برد.

مشکلات بلع می توانند خفیف یا شدید باشند. درمان آنها نیز بسته به عامل ایجاد کننده متفاوت است. برخی اوقات، پزشکان برای کمک به بلع فرد دارو تجویز می کنند.

اما وقتی اصلا نتواند چیزی قورت دهد، ممکن است استفاده از یک لوله تغذیه برای دریافت غذای مورد نیاز بدن کمک کننده باشد.

علل عمومی اختلال بلع

مشکل بلع می تواند علل مختلفی داشته باشد اما علت آن اغلب به سیستم عصبی نسبت داده می شود.

اختلال بلع و یا مشکل در غذا خوردن اغلب از یک مشکل عصبی ناشی می شود. مشکلی که مستقیما بر اعصاب مغز و نخاع تاثیر می گذارد. (بعنوان مثال بیماری پارکینسون، سکته مغزی یا ALS)

چندین نوع مختلف از اختلال بلع وجود دارد و هر یک علت های مختلفی دارند، مثلا در اختلال بلع نوع مری (اختلال بلع تحتانی)، مشکل ایجاد شده در دهان و حلق نیست، بلکه این مشکل در مری است و معمولاً بخاطر انسداد یا ریفلاکس ایجاد می شود.

تومورها و رشدهای نابهنجار در صورت (لب یا سقف دهان ضخیم) نیز می تواند دلیل اختلال بلع باشد.

اگر مشکل بلع و یا مشکلات غذا خوردن را بصورت منظم تجربه می کنید حتماً باید به پزشک مراجعه کنید و علت آنرا مشخص سازید چون این می تواند نشانه یک عارضه مهم و جدی باشد، حتی با اینکه خود اختلال بلع معمولاً مرگبار نیست (مگر در موارد خاص).

تأثیرات اضطراب بر روی اختلال بلع

وقتی که برای اولین بار اختلال بلع را تجربه می کنید – مثلا وقتی برای اولین بار دچار احساس خفگی شده اید – این عارضه می تواند منبع استرس و اضطراب باشد.

از نقطه شروع اختلال بلع، این عارضه به یک مشکل عودکننده تبدیل می شود و سلامت فرد را شدیدا به خطر می اندازد.

در اختلال بلع نباید مؤلفه های روانشناختی را نادیده بگیریم. به همین علت است که باید بعضی از درمان های خانگی (که بعداً توضیح می دهیم) را مد نظر داشته باشیم.

شرایط بروز اختلال بلع

شرایط احتمالی بروز مشکلات بلع بدین شرح هستند:

اختلالات سیستم عصبی و مغز : شرایط خاصی که بر مغز و اعصاب تاثیر می گذارند (شبکه عصب هایی که ماهیچه ها و اندام بدن را کنترل می کنند).

بیماری پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) و سکته مغزی می تواند به مشکلات بلع منجر گردد.

اختلالات عضلانی : بیماری های میاستنی گراویس (یک بیماری خودایمنی) و دیستروفی عضلانی بر عضلات سراسر بدن تاثیر می گذارند.

 اختلالات مری از جمله آشالازی، اسکلروز سیستمیک (اسکلرودرمی)، اسپاسم کریکوفارنکس و اسپاسم مری نیز می توانند بر توانایی بلع شخص موثر باشند.

تنگی و انسداد مری : سرطان مری، تومور یا تورم غده تیروئید می تواند مری را منقبض و باریک تر کند. تنگی مری موجب می شود عمل بلع به یک چالش تبدیل گردد.

در برخی افراد تارها یا حلقه های شاتزکی (تکه هایی از بافت داخل مری) بوجود می آید که این بافت لوله را باریک نموده و بلعیدن تکه های غذا را دشوار می کند.

اختلالات باز شدن مری مثل هیپرتروفی کریکوفارنکس هم ممکن است به اختلالات بلع منجر شود. وقتی چیزی در گلوی شما گیر کرده باشد، بلعیدن دشوار یا غیرممکن خواهد بود.

اسکار ناشی از رفلاکس اسید معده : بیماری رفلاکس اسید معده (GRED) ممکن است در مری بافت اسکار یا جای زخم بوجود آورد. GERD ممکن است به مری بات (تحریک در پوشش مری) منجر شود.

عفونت : ورم لوزه (گلودرد) باعث درد و التهاب می شود که این می تواند بلع را دردناک نماید.

درمان اختلال بلع

راه کارها و آزمایشات متعددی برای بررسی علت به وجود آمدن مشکل بلع و درمان آن وجود دارد. که برای مشاهده هر یک از این روش های درمان و تست های بررسی می توانید به کلینیک دکتر فرشاد خسروی، متخصص درمان اختلال بلع در تهران و یکی از بهترین کلینیک‌های درمان اختلال بلع و مشکل بلع در تهران مراجعه نمایید.